Kalendarium cz. I.

Kalendarium Jawora

807 - według Javoriensia Memorabilia Joachima Profe do Jawora (zapisanego jako Jawr) miał przybyć siostrzeniec Karola Wielkiego – Roland (bohater „Pieśni o Rolandzie”). W imieniu cesarza nakazał jaworskim mieszczanom porzucić pogańską, fałszywą wiarę oraz obalił i wrzucił do rzek posąg pogańskiego boga „Jupitera”, stojący w miejscu późniejszego kościoła św. Marcina (po raz pierwszy poświęcając to miejsce Chrystusowi). Jest to oczywiście legenda (jej tekst podaje min. Schonaich), nie mająca absolutnie nic wspólnego z realną historią.
1008 - armia cesarza Henryka II w drodze spod Krosna do Niemczy przechodzi przez Jarinę w kraju Ślężan i Dziadoszan - wg. kroniki biskupa merseburskiego Thietmara (Fischer uznał, że owa Jarina jest kronikarskim zniekształceniem Jawora, najnowsze badania nie potwierdzają tej teorii i negują związek informacji Thietmara z Jaworem). Georg Schonaich, który  podtrzymuje wiarygodność tej wzmianki, przesuwa datę owego zdarzenia na rok 1010.

1085 - rozszerza się zabudowa Jawora w kierunku Góry (obecna ulica śeromskiego) oraz Gaju (ulica Chrobrego) - według. kroniki Fischera (przekaz, używa nazw co najmniej XIII wiecznych). Badania archeologiczne potwierdzają w tym miejscu osadnictwo wczesnośredniowieczne. Nie ma jednak żadnych dowodów na istnienie w tym miejscu większej osady. Ówczesny Jawor, jeśli już egzystował pod tą nazwą z pewnością znajdował się w miejscu dzisiejszego Starego Jawora (obszar ulicy Starojaworskiej).

1133 - Jawor zostaje otoczony palisadą – według kroniki Roniusza (Annales Jaurani Godofredusa (Gotfryda?) Rhoniusa), informację tą powtórzył w rozszerzonej wersji Fischer. Brak jakiegokolwiek potwierdzenia tej wiadomości przez badania archeologiczne. Nie posiadamy także żadnych wiarygodnych źródeł pisanych, potwierdzających istnienie Jawora w tym miejscu i czasie. Wiadomość ta nie może mieć też żadnego związku ze Starym Jaworem, gdyż na obszarze Śląska nie praktykowano wówczas budowy ufortyfikowanych osiedli typu wiejskiego. Jest to prawdopodobnie przeniesienie w

czasie wydarzenia związanego z pierwszymi latami istnienia lokowanego miasta.

1153 - budowa drewnianej strażnicy w miejscu przyszłej wieży strzegomskiej[i] - wg. Fischera, powtarza to także Schonaich (fantazja autora, brak potwierdzenia w dokumentach czy badaniach archeologicznych). Informację tą moglibyśmy uznać tylko wraz z przyjęciem założenia, że w owym czasie Jawor istniał już jako miasto na całym obszarze zajmowanym w średniowieczu, na co nie ma jakichkolwiek dowodów. Gród z XII-XIII wieku przedstawiony przez Jana Rybotyckiego w „Jawor od zarania dziejów do roku 1263”, Jawor 1984 r, s. 33 jest teorią nie popartą moim zdaniem żadnymi dowodami – przede wszystkim archeologicznymi (w XII w. byłoby to jedno z największych osiedli tego typu w ówczesnej Polsce). W każdym innym wypadku budowa samodzielnej strażnicy w tym miejscu

nie miałaby żadnego sensu.

1192 - Jawor wraz z Zawonią wchodzi w skład osobistego majątku księżnej Jadwigi, Ŝony

Henryka Brodatego (informacja z kroniki Fischera, wymaga poważniejszej kwerendy w dokumentach, prawdopodobnie dotyczy osady znanej później jako Stary Jawor).

1199 – według Fischera rozpoczęła się budowa wieży strzegomskiej (wymysł kronikarza, dotyczy  obiektu pochodzącego z całą pewnością co najmniej z drugiej połowy XIII wieku).

---

1.       Chodzi tutaj o obiekt zwany nieprawidłowo basztą strzegomską. Tych dwóch nazw (wieża – baszta) nie należy mylić. Baszta to obiekt otwarty od tyłu i stanowiący integralną część murów obronnych, zaś wieża jest ze wszystkich stron zamknięta i może (acz nie musi) występować samodzielnie.