Południowa strona dziedzińca Zamku Piastowskiego. W tym miejscu
znajdowała się wieża mieszkalna z czasów Radosława z Bolesławca.
Zamek Piastowski - cz. I.
Pierwsza, pośrednia wzmianka o jaworskim zamku pochodzi z 1224 roku. W dwóch dokumentach z kancelarii księcia Henryka Brodatego występuje jako jaworski burgrabia rycerz Radosław z Bolesławca (Radislaus de Boleslawiz – przez nowożytnych historyków niemieckich zapisywany najczęściej jako Radoslaus von Bunzlau). Kwestią sporną jest pełnienie przez Radosława urzędu kasztelana. Za fakt uznają to min. Jan Rybotycki, Heinrich Saurma i Tadeusz Silnicki. Istnienie jaworskiej kasztelanii negują Romuald Piwko i Jerzy Romanow. G. Schonaich przypisuje przedlokacyjny Jawor kasztelanii w Świnach. Jawor nie figuruje też w spisie kasztelanii z bulli papieża Innocentego IV z 1245 roku (która z kolei nie wymienia także kilku kasztelanii z całą pewnością istniejących). Niezależnie od tego, czy Radosław był burgrabią czy kasztelanem jedno jest pewne – musiał już istnieć jaworski zamek.
Potwierdziły to badania archeologiczne prowadzone w latach 1989 – 90 na terenie Wzgórza Zamkowego przez Romualda Piwko i Jerzego Romanowa. Odnaleziono wówczas pozostałości niewielkiego zameczku wieżowego, datowanego na pierwsze ćwierćwiecze XIII wieku. Centrum tego założenia stanowiła wieża mieszkalna, wzniesiona na planie prostokąta (7,6 x 6,3 metrów, dłuższa oś na linii wschód – zachód)), bez poziomych podziałów wewnętrznych. Kamienna była najprawdopodobniej tylko dolna kondygnacja (grubość muru 0,65 metra, mieszcząca magazyn żywności i broni. Wyższe piętra (2 – 3) wykonano z drewnianych belek. W tamtym czasie zdecydowanie dominowało jeszcze budownictwo drewniane , i raczej mało realnym jest, by w przypadku Jawora od razu postawiono wieżę w całości z kamienia. Poszczególne kondygnacje zaopatrzone były w okna – strzelnice. Na szczycie znajdował się zapewne ganek strzelecki. Wieża mogła być nakryta dachem gontowym dwu lub czterospadowym. Na majdanie (średnica ok. 30 metrów) zbudowano drewniane zabudowania gospodarcze. Całość otoczona była wałem drewniano – ziemnym. Zbudowano go ze skrzyń wypełnionych kamieniami (tzw. konstrukcja izbicowa), po czym obsypano ziemią, umocniono gliną, i zwieńczono palisadą. Według Piwki i Romanowa wał ten miał około 3 metrów wysokości i 6 szerokości w podstawie. Brama znajdowała się najprawdopodobniej w tym samym miejscu co obecnie – od strony ul. Zamkowej. Miała zapewne drewniane wrota i niewielką, również drewnianą strażnicę strażnicę. Dodatkowo od tej strony zamek chroniony był przez suchą fosę o szerokości około 2 i głębokości ok. 1, 5 metra. Niewielkie rozmiary całego założenia i jego relatywnie niski potencjał militarny wykluczają teorię o kasztelańskim statusie jaworskiego zamku. Był to raczej typowy obiekt strażniczy, którego zadaniem była ochrona ważnego brodu Wielkiej Drogi Praskiej na Nysie Szalonej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz