Brama Legnicka

Brama Legnicka w połowie XVIII wieku. 

Rys. F. Neumann według panoramy F. Wernera.

Niestety, nie znamy średniowiecznego wyglądu Bramy Legnickiej.  Najprawdopodobniej jej wrota chronione były, tak jak w przypadku pozostałych bram, dwu- lub trójkondygnacyjną, prostokątną basztą. W latach 20. XVI wieku, po zbudowaniu drugiego pierścienia fortyfikacji, dodano niższe bramy zewnętrzne.  Każda z nich połączona była z bramą średniowieczną tzw. szyją. Był to odkryty korytarz, osłonięty z obu stron niskim murem wyposażonym w strzelnice. Do 1821 roku bramy miejskie Jawora zamykano na noc. Bramę Legnicką rozebrano w 1822 roku. Jej wygląd znamy dzięki panoramie Jawora autorstwa F.B. Wernera z połowy XVIII wieku. W 1934 roku F. Neumann wykonał na jej podstawie serię czterech wizerunków jaworskich bram.  Niestety,  ponieważ nie był w tych sprawach fachowcem, nie pokusił się o rzeczywistą rekonstrukcję,  poprzestając na literalnym odtworzeniu (w innym ujęciu) rysunku Wernera. Powtórzył w ten sposób wszystkie jego błędy i przekłamania.  Oba mury są o mniej więcej jedną trzecią za wysokie, a widoczny z lewej strony budynek klasztoru elżbietanek za mały.  Neumann skrócił również rzeczywistą przestrzeń między obiema bramami.  W obu bramach nieproporcjonalnie duże są również wrota. Widoczna na pierwszym planie „trzecia brama” została dobudowana do bramy zewnętrznej najprawdopodobniej na początku XVIII wieku. Z lewej strony widać furtkę dla pieszych.
Mimo technicznej niedoskonałości, licznych błędów i przekłamań, zarówno panorama Wernera jak i obrazy Neumanna są dla nas bardzo cennymi źródłami do historii jaworskich fortyfikacji. 

 

Tak obecnie wygląda miejsce, w którym stały obie bramy. Białą kreską zaznaczone położenie średniowiecznej bramy wewnętrznej. Jej położenie można ustalić prowadząc na wschód linię średniowiecznego muru widocznego na zapleczu Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. W miejscu, w którym przecina jezdnię ul. Legnickiej, stała brama miejska.  Położenie bramy zewnętrznej ustalamy w podobny sposób, prowadząc tym razem linię od reliktu XVI-wiecznego muru na zapleczu Domu Seniora na zachód.  Punkt docelowy wychodzi ok. 8-10 metrów na północ od bramy wewnętrznej.