Mechaniczne Zakłady Produkcyjne

Tabliczki informacyjne i znamionowe MZP zachowane przez 

p. Czesława G - byłego pracownika.

Mechaniczne Zakłady Produkcyjne

Bogdan H. Krupa

W powojennej polskiej rzeczywistości, prócz bardzo ważnych zakładów przemysłu ciężkiego (hutnictwo, górnictwo, przemysł maszynowy, chemiczny) niemałą rolę odegrała spółdzielczość pracy. Już w 1945 roku na Dolnym Śląsku działało 50 gminnych spółdzielni i 26 spółdzielni rolniczo - przemysłowych. Celem ich działalności było zaopatrzenie ludności w niezbędne artykuły spożywcze i przemysłowe. W tamtych latach borykaliśmy się z olbrzymimi trudnościami spowodowanymi brakiem inwentarza, siły pociągowej, zboża, nawozów, narzędzi rolniczych, materiałów budowlanych itp. Pod działalność spółdzielczą były zagospodarowywane tzw. resztówki poparcelacyjne, lub obiekty niezagospodarowane. Spółdzielczość podjęła się nie tylko działalności produkcyjnej (np. urządzenia rolnicze, obuwie, odzież), ale również handlu detalicznego - w miastach powstawały spółdzielcze domy towarowe. Spółdzielnie w szybkim tempie rozwijały również usługi z ich najważniejszą formą, jaką były ekipy remontowo - budowlane. Model spółdzielczości został ukształtowany w latach 1948-58. Powołano wtedy Centralę Rolnicze Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Podstawową jednostką organizacyjną była Gminna Spółdzielnia, a rzecznikiem jej interesów i koordynatorem działań były Powiatowe Związki Gminnych Spółdzielni (PZGS). W Jaworze powstało kilkanaście zakładów typu spółdzielczego ("Obrońców Pokoju", "Pionier", "Ogniwo", "Inprodus" itd.). Jednym z pierwszych były Mechaniczne Zakłady Produkcyjne. Niejeden z Czytelników zrobi zapewne zdziwioną minę, co to takiego i gdzie to było? Rzeczywiście, ta oficjalna nazwa zdecydowanej większości Jaworzan nie mówiła nic. Wystarczyło wszalkże powiedzieć, że pracuje się " ...u Rzepki" i wszystko było jasne. . Zakłady te były jednym z czterech oddziałów Mechanicznych Zakładów Produkcyjnych we Wrocławiu, należących do Związku Spółdzielni Rolniczych "samopomoc Chłopska". Równie nietypowy co nazwa był wygląd tego zakładu (Limanowskiego 32) - jakby długie podwórko z kilkoma garażami po obu stronach. Jak wiele zakładów spółdzielczych zakłada ten został zorganizowany od podstaw. Mój rozmówca pan Czesław - kopalnia wiedzy nie tylko o swoim zakładzie, ale wogóle życiu społecznym miasta z tamtych czasów - mówi, że  przed wojną był tutaj ponoć warsztat naprawy traktorów. Na przełomie lat 40 - tych i 50 - tych w prymitywnych warunkach odbywała się tutaj produkcja gwoździ, urządzeń dla młynów, kół do wozów konnych, skrzynek na piwo i wódkę, a nawet trumien. W połowie lat 50-tych aż do końca istnienia zakładu produkowano tutaj meble sklepowe. Były to min: lady, gabloty zwykłe i przeszklone, regały sklepowe, stoły barowe i krzesła. Zatrudnionych był "u Rzepki" od kilkunastu osób na początku do  około 100 w latach 90 - tych. Jaworski zakład upadł w roku 2000. Przyczyną, jak w większości podobnych przypadków był brak rynku zbytu, czy jak kto woli "okrutne zasady wolnego rynku".      Pionierami Mechanicznych Zakładów Produkcyjnych w Jaworze byli: K. Bauer, J. Piekarz, J. Błachuta, J. Borusewicz, T. Michałowski, A. Kasinowicz, K. Andrzejak, D. Chłopecka, Wł. Zieliński, A. Kostrzębski, Zb. Kłosowicz, A. Karpiej, M. Śliwka i M. Marciniak. Kierownikami jaworskiego oddziału byli: M. Rzepka (52-75), W. Musiał (75-82), G. Pycia (82-90). W latach 60 - tych jaworski oddział MZP bardzo mocno wspierał lokalny sport. Pracowali tu min. następujący piłkarze: J. Szwaluk, J. Ruszel, W. Dobrzeniecki, L. Surmański, R. Jędrzejewski, St. Lis, W. Wójcicki, M. Bieniusiewicz, Cz. Kołodzieczyk, St. Pietruszka, T. Pietruszka, A. Banasiak. Zakład sponsorował także sekcję tenisa stołowego, prowadzoną przez E. Łojka. .